Demans , Alzehimer ve işitme kaybı arasında bağlantı var mı?
Evet, işitme kaybı ile demans arasında bağlantı kuran çok sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar, işitme kaybının demans riskini artırabileceğini ve hatta demansın erken bir belirtisi olabileceğini göstermektedir.
Çalışmaların Ortak Bulguları:
Artan Demans Riski: Orta yaşlı (40-65 yaş) dönemde işitme sorunları yaşayan kişilerin demans geliştirme riski daha yüksektir. İşitme kaybının derecesi arttıkça demans riski de artmaktadır. Hafif işitme kaybı olanlarda bile demans riskinde artış gözlemlenmiştir.
Hızlanan Bilişsel Gerileme: İşitme kaybı olan yetişkinlerde bilişsel gerileme hızı, normal işiten yetişkinlere göre daha fazladır. İşitme kaybı, beynin işitme ve anlama için daha fazla kaynak ayırmasına neden olarak, hafıza ve düşünme gibi diğer bilişsel işlevler için ayrılan kaynakları sınırlayabilir.
Beyin Yapısında Değişiklikler: İşitme kaybı, beynin ses işleme ve hafızadan sorumlu bölgelerinde daha hızlı küçülmeye (atrofi) yol açabilir.
Sosyal İzolasyonun Rolü: İşitme kaybı, bireylerin sosyal etkileşimlerden kaçınmasına ve sosyal olarak izole olmasına neden olabilir. Sosyal izolasyon da demans için bilinen bir risk faktörüdür.
İşitme Cihazlarının Potansiyel Faydası: Bazı araştırmalar, işitme cihazı kullanımının bilişsel gerilemenin bazı yönlerini azaltabileceğini veya demansın başlangıcını geciktirebileceğini düşündürmektedir. İşitme cihazları, iletişimi kolaylaştırarak sosyal katılımı artırabilir ve beynin uyarılmasını sağlayabilir.
Olası Mekanizmalar:
İşitme kaybı ile demans arasındaki bağlantının kesin mekanizmaları henüz tam olarak anlaşılamamıştır, ancak bazı olası açıklamalar şunlardır:
Bilişsel Yüklenme (Cognitive Load): İşitme kaybı olan kişiler, konuşmayı anlamak için daha fazla bilişsel çaba harcamak zorunda kalırlar. Bu durum, diğer bilişsel işlevler için ayrılan kaynakları azaltabilir.
Beyin Yapısındaki Değişiklikler: İşitme uyarı eksikliği, işitme korteksi ve ilgili beyin bölgelerinde yapısal değişikliklere yol açabilir.
Ortak Altta Yatan Patolojiler: İşitme kaybı ve demansa yol açan bazı ortak altta yatan sağlık sorunları (örneğin, vasküler sorunlar, inflamasyon) olabilir.
Önemli
Not: İşitme kaybı bir risk faktörü olmakla birlikte, işitme kaybı olan herkesin demans geliştireceği anlamına gelmez. Ancak, bu çalışmalar işitme sağlığının korunmasının ve işitme kaybının erken dönemde ele alınmasının demans riskini azaltmada önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir.
İşitme kaybınız varsa, bir odyolog veya kulak burun boğaz uzmanına başvurarak işitme değerlendirmesi yaptırmanız ve uygun tedavi seçeneklerini (örneğin, işitme cihazı) değerlendirmeniz önemlidir.
Bu açıklamanın yayınlandığı bazı önemli kaynaklar şunlardır:
- Anadolu Ajansı (AA): Anadolu Ajansı'nın 17 Şubat 2025 tarihli haberinde bu ortak açıklamaya yer verilmiştir. Haber başlığı genellikle "İleri derece işitme kaybı demans riskini artırıyor" şeklindedir. Bu haberde, dernek temsilcilerinin görüşleri ve açıklamalarının detayları bulunmaktadır.
- Liv Hospital Web Sitesi: Liv Hospital'ın 29 Mayıs 2025 tarihli bir haberinde de bu ortak açıklamaya atıfta bulunulmuş ve işitme kaybının demans üzerindeki etkileri vurgulanmıştır.
- İlk Gündem: İlk Gündem haber sitesinin 15 Nisan 2025 tarihli bir haberinde, Amerikan Hastaneler Birliği tarafından yayımlanan bir araştırmaya ek olarak, Türkiye OKSUD ve Türk KBB-BBC'nin bu konudaki uyarılarına da yer verilmiştir.
Özetle, bu ortak basın açıklaması akademik bir dergide yayınlanmamış olup, genellikle ulusal haber ajansları ve sağlık odaklı haber siteleri aracılığıyla kamuoyuna duyurulmuştur. Anadolu Ajansı'nın haberi, bu açıklamaya ulaşabileceğiniz güvenilir bir kaynaktır. Diğer haber siteleri de bu açıklamadan alıntılar yapmış veya özetlemiştir.
Bu kaynaklara ulaşarak söz konusu açıklamanın detaylarını okuyabilirsiniz.